Długość ciąży u kotek wydaje się być prostym zagadnieniem. Okres ten jest swoisty gatunkowo – u kotów domowych jest on stosunkowo krótki. Badania jasno wskazują, że długość ciąży u tych zwierząt wynosi od 60 do 72 dni, a najczęściej jej średni okres to od 65 do 67 dni. Ciąża u kotów dzikich trwa jednak dłużej, np. u lwa jest to średnio 110 dni. W przebiegu ciąży może jednak dojść do jej skrócenia czyli przedwczesnego porodu lub do jej wydłużenia czyli opóźnienia porodu, co w zależności od przyczyny może być zagrożeniem dla życia płodu czy kociej matki.

Kiedy kotka może zajść w ciążę?

Kotka może zajść w ciąże od momentu osiągnięcia przez nią dojrzałości płciowej. Pierwsza ruja u kotki może jednak wystąpić bardzo szybko, nawet w okolicach 6 miesiąca życia kotki, gdy sama jest jeszcze maleństwem. Dlatego należy też wziąć pod uwagę masę zwierzęcia – jeżeli zbyt szybko dopuścimy kotkę do rozrodu to ciąża będzie dla jej organizmu zbyt obciążająca i nasza kocia matka może jej nie przeżyć. Dlatego jeśli zajmujemy się hodowlą kotów, zaleca się poczekanie z rozpoczęciem rozrodu do około 18 miesiąca życia kotki. Jeżeli nasza kotka to zwykły dachowiec, a my nie zajmujemy się prowadzeniem hodowli warto wysterylizować naszą kotkę. Z zabiegiem należy wstrzymać się do wystąpienia pierwszej rui. Uchroni to naszą kotkę przed przypadkową ciążą – ograniczenie populacji kotów jest istotne, gdyż schroniska i domy tymczasowe pełne są małych, potrzebujących kociąt. Istnieją także niechirurgiczne metody kociej antykoncepcji, czyli zastrzyki i tabletki, nie zaleca się jednak ich długotrwałego stosowania ze względu na możliwość wystąpienia ropomacicza (które w konsekwencji i tak skończy się zabiegiem sterylizacji) oraz nowotworów.

Czynniki wpływające na długość ciąży u kotów

Mimo, że średnio ciąża kota trwa około 66 dni to okres ten w zależności od okoliczności może wydłużyć się lub skrócić. Do czynników, które stanowią ryzyko wystąpienia przedwczesnego porodu należą:

• poronienie lub przedwczesny poród w przeszłości,
• niefizjologiczny spadek stężenia progesteronu (którego funkcją jest utrzymanie ciąży),
• zakażenia wirusowe lub bakteryjne,
• niedoczynność tarczycy,
• niezakaźne choroby macicy i pochwy,
• inwazje pasożytnicze,
• chemioterapia lub podawanie podczas ciąży kotce glikokortykosteroidów,
• torbiele na jajnikach,
• stres,
• urazy,
• przyczyny idiopatyczne.

Natomiast do wydłużenia okresu prenatalnego dochodzi często w przypadku ciąży jednopłodowej lub gdy dojdzie do obumarcia płodów. Wpływ na wstrzymanie akcji porodowej ma także stosowanie progestagenów. Dlatego w przypadku ich doustnego stosowania należy zakończyć ich podawanie na 2 dni przed wyznaczonym terminem porodu.

W tym miejscu pojawia się jednak pytanie, czy długość ciąży zależy jedynie od jej przebiegu i różnic osobniczych, czy na czas jej trwania mają wpływ także inne czynniki takie jak między innymi rasa kota?

Rasa, a długość ciąży u kota

Badania donoszą iż występuje powiązanie między rasą kota, a tym jak długo trwa ciąża u kota. Naukowcy wykazali, że u kotów syjamskich oraz orientalnych krótkowłosych długość ciąży wynosi powyżej 66 dni, natomiast u badanych także przez nich kotek rasy korat trwa ona 63 dni. Inni autorzy, którzy badali długość ciąży u rasy kotów maine coon zauważyli, że większość porodów (czyli 95%) miało miejsce w przedziale od 65 do 68 dni po kryciu, co świadczy o dużej powtarzalności długości ciąży u tej rasy, bez większych rozbieżności.

Koty, a ciąża mnoga

Kolejnym czynnikiem potencjalnie mogącym mieć wpływ na długość ciąży u kotek ma wielkość miotu – wraz ze wzrostem ilości płodów długość ciąży zmniejsza się. Z drugiej strony, jeśli ilość potomstwa w miocie jest mała to ciąża u kota może się wydłużyć co prowadzi do wzrostu masy płodów, a to może skutkować wystąpieniem niestosunku porodowego (czyli zaburzonej proporcji między wielkością malucha, a drogami rodnymi samicy) co może być przeszkodą porodową.

Jak rozpoznać, że kotka jest w ciąży?

Jeżeli Twoja kotka jest zwierzęciem wychodzącym, możesz nawet nie wiedzieć, że doszło do zapłodnienia i nowe kotki są w drodze. Jeżeli jednak dopuściłeś do pokrycia kotki przez kocura, będziesz wyczekiwać symptomów zajścia w ciążę, więc jednocześnie łatwiej będzie Ci ją rozpoznać. Na początkowym etapie prawdopodobnie nie zauważysz żadnych objawów – pierwsze symptomy ciąży pojawiają się około 21 dnia po pokryciu. Sutki kotki mogą się lekko powiększyć i bardziej zaróżowić. W późniejszym okresie kotka może zmienić swoje zachowanie, stać się bardziej przymilna w stosunku do ludzi, bądź wręcz przeciwnie, bardziej zdystansowana. Wraz z trwającą ciążą u kotki zwykle dochodzi także do zwiększenia u niej apetytu, co jest wynikiem większego zapotrzebowania energetycznego. Z czasem, nawet jeśli nie wiesz że doszło do pokrycia, na pewno zauważysz że brzuch kotki stopniowo się powiększa. Warto wybrać się wówczas do weterynarza, aby potwierdził ciąże i oszacował ilość płodów. Około 50 dnia zaczynają być wyczuwalne ruchy kociąt i często dopiero wtedy właściciele orientują się, że kotka zaszła w ciążę.

Dlatego warto mieć także na uwadze, że poród, który nie nadchodzi w przewidywanym przez nas terminie może wynikać z nieprecyzyjnego ustalenia początku ciąży. Mamy do czynienia wtedy z pozornie przedłużoną ciążą. Często do błędów w wyznaczaniu terminu porodu dochodzi w przypadku, gdy nie znamy dokładnej daty pokrycia kotki lub miało miejsce krycie kilkukrotne, rozciągnięte na dłuższy okres czasu. W takich przypadkach określenie wieku płodów możliwe jest dzięki użyciu metod diagnostyki obrazowej.

Jak zadbać o ciężarną kotkę?

Jeśli podejrzewamy, że nasza kotka jest w ciąży lub udało nam się to już potwierdzić, należy odpowiednio zaopiekować się przyszłą kocią matką. Po pierwsze, nie podawaj jej żadnych lekarstw bez konsultacji z lekarzem weterynarii – leki mogą zaburzyć przebieg ciąży i zaszkodzić zarówno kotce jak i maleństwom. Jeżeli chcesz wiedzieć ile młodych nosi w sobie kotka, nie próbuj samemu policzyć płodów naciskają na brzuch kotki – w celu określenia liczebności potomstwa udaj się do gabinetu weterynaryjnego, gdzie lekarz pod kontrolą USG sprawdzi liczebność miotu. Ważne jest także podawanie kotce karmy wysokiej jakości o dużej zawartości mięsa. Kotka w ciąży będzie mieć zwiększone zapotrzebowanie energetyczne, ze względu na rozwijający się w niej nowy organizm. Dietę kota także możesz skonsultować z weterynarzem. Możesz także wydzielić specjalne przytulne miejsce w cichym kącie, żeby kotka miała przestrzeń, w której może spokojnie odpocząć. Zwłaszcza przed samym porodem kotka zacznie szukać miejsca, które będzie jej gniazdem, zapewni intymność i spokój kociętom po porodzie. Warto wtedy przygotować pudełko z podkładem higienicznym oraz miękkim kocykiem w środku.

Poród u kota

Dzień porodu to moment, w którym kończy się ciąża u kota. Kotka przed zbliżającym się porodem może przestać jeść oraz zacząć się kręcić w poszukiwaniu wygodnego miejsca i pozycji. Zwykle koty nie potrzebują pomocy przy porodzie, małe przychodzą na świat bez większego problemu. Gdy jednak nadejdzie dzień porodu, a akcja porodowa będzie się wydłużać (przerwy między kolejnymi kociakami będą dłuższe niż 3 godziny) bądź przebiegać w niepokojący Cię sposób zgłoś się do lekarza weterynarii, gdyż konieczne może być wykonanie cesarskiego cięcia. Warto także zwrócić uwagę na ilość urodzonych łożysk – ich liczba musi się zgadzać z ilością nowonarodzonych młodych. Kotka powinna sama przegryźć pępowinę. Gdy małe kotki pojawią się na świcie, matka zacznie je wylizywać w celu pobudzenia u młodych krążenia. Jeśli zauważysz że któreś z młodych ma problem z oddychaniem, sprawdź czy drogi oddechowe są drożne odsysając płyn z nosa małą gruszką dla niemowląt. Możesz także pocierać małego w celu rozgrzania go i także pobudzenia krążenia. Narodzone kociaki należy przystawić do sutków kotki jeśli same tego nie zrobiły, aby już w pierwszych godzinach wypiły pierwsze mleko matki zwane siarą, które wpływa na zabezpieczenie immunologiczne małego kociaka.