Decydując się na przygarnięcie psa do swojej rodziny podejmujemy się obowiązku dbania o zdrowie i dobrostan naszego zwierzęcia. Naszemu czworonogowi należy zapewnić nie tylko dobrej jakości karmę, zabawki i kilkukilometrowe spacery, ale również niezbędną profilaktykę przeciwpasożytniczą, by ochronić psa przed samymi kleszczami i pchłami, a także przed wszelkimi groźnymi chorobami, które mogą być przenoszone przez pchły u psa. Pasożyty zewnętrzne u psów domowych to spory problem, dotyczący głównie psów wychodzących i bawiących się w wysokiej trawie czy towarzystwie innych zwierząt. Możliwe jest jednak przeniesienie pcheł również za pośrednictwem ludzi, których krwią również mogą żywić się te istoty. Inwazja naszego domu przez pchły może być bardzo dużą uciążliwością zarówno dla nas jak i naszego, zwierzaka, dlatego, dobrze jest wiedzieć jak wygląda atak i zwalczanie pcheł, by odpowiednio szybko zareagować i uporać się z problemem.

Co robią pchły u psa?

Kleszcze, wszoły i pchły u psa to powszechny problem, głownie u zwierząt wychodzących, które lubią spędzać dużo czasu biegając w trawach i bawiąc się z innymi czworonogami. Wbrew obiegowej opinii, pasożyty te nie stanowią problemów jedynie zwierząt o długiej czy gęstej sierści – w rzeczywistości narażone jest każde zwierzę, po prostu u psów bezwłosych stopień inwazji może być nieco mniejszy. Pchły atakują psy od wczesnej wiosny, przez całe lato, do późnej jesieni, ale jeśli już pojawią się raz u naszego pupila, utrzymywać mogą się one przez cały rok, gdyż z psa przeskakują na właścicieli, koce, meble, wykładziny, dywany i wszystkie sprzęty domowe, gdzie następnie się rozmnażają i skąd mogą atakować nas kolejne pokolenia tego owadziego towarzystwa.

• Dorosłe pchły po wskoczeniu na psa gryzą i piją jego krew. Potrafią wypić w ciągu jednego dnia ponad 20 razy więcej niż same ważą. Z powodu samej tylko utraty krwi nasz pies może rozwinąć typowe objawy anemii: osłabienia, niedotlenienie, bladość błon śluzowych, szybkie męczenie przy wysiłku, przyspieszone oddychanie.
• Po 1-2 dniach żerowania na psie, pchła zeskakuje i zagnieżdża się w przytulnych i zacienionych miejscach naszego domu. Najczęściej jest to legowisko, koc psa, dywany i zakamarki pod meblami. W przypadku braku psa, pasożyty te chętnie przechodzą na inne zwierzęta. Czy pchły u psa przechodzą na człowieka? – Tak! Jest to istotne ze względu na możliwość roznoszenia wielu chorób.
• Następuje składanie jaj w liczbie od 600 do nawet 2000 sztuk. Jaja pcheł u psa praktycznie nie występują, ponieważ larwy są bardzo wrażliwe na światło i lepiej dojrzewają w ukryciu. Larwy żywią się odchodami dorosłych pcheł, które przypominają wyglądem ciemnobrązowe ziarenka piasku, a w rzeczywistości są niestrawionymi resztkami krwi.
• Larwy przeobrażają się w kokonach i wychodzą z nich nawet dopiero po kilku miesiącach, gdy wyczują wibracje i ciepło wytwarzane przez przechodzącego obok psa.

Jak wyglądają pchły u psa?

Objawy pcheł u psa, które możemy zaobserwować to zwykle w pierwszej kolejności zmiany zachowania, które powinny zwrócić naszą uwagę. Do zmian takich należy: częste drapanie się po uszach, gryzienie łap, boków i zadu, częstsze lizanie, trzepanie głową, drażliwość czy niepokój. Oprócz tego możemy zaobserwować pokrzywkowate zmiany na skórze, które jednak często uchodzą uwadze z powodu gęstej sierści naszego czworonoga. Przy dużej inwazji krwiopijnych stawonogów, mogą pojawić się typowe objawy anemii, czyli niedokrwistości, obejmujące: bladość błon śluzowych, osłabienie, obniżenie temperatury ciała, szybsze męczenie się aktywnością fizyczną, częstsze odpoczywanie. Nieustający świąd skóry i ciągłe drapanie może skutkować miejscowymi wyłysieniami, oraz drobnymi ranami, które następnie mogą zakażać się wtórnymi infekcjami bakteryjnymi lub grzybiczymi. Ludzie mieszkający w domu również mogą zaobserwować ugryzienia pcheł na swoim ciele. Charakterystyczne są kilkukrotne, najczęściej potrójne, punkcikowe ugryzienia, które żartobliwie bywają określane „śniadanie, obiad, kolacja”. By zyskać potwierdzenie, że nasz pupil zmaga się z inwazja pcheł należy przeglądać sierść rozchylając ją na boki grzebieniem lub dłonią. Zdarza się wtedy przyłapać chodzące po psie około 3 milimetrowej długości owady, które szybko uciekają i chowają się z powrotem we włosiu. Jeśli nie uda nam się znaleźć pcheł w ten sposób, można spróbować wyczesać psa grzebieniem z gęstymi zębami i strzepywać wyczesywane drobinki na białą kartkę papieru. Łatwiej będzie nam wtedy zauważyć skaczące pasożyty, lub drobne brązowe drobinki przypominające ziarna piasku – są to odchody pcheł, które po rozgnieceniu lub pokropieniu wodą okazują się być czerwoną skrzepłą krwią. Dysponując takim potwierdzeniem obecności pcheł u naszego psa, możemy rozpocząć terapię, a najlepiej skontaktować się z lekarzem weterynarii, by wykonać od razu panel badań w kierunku chorób roznoszonych przez stawonogi i skuteczniej wspomóc leczenie naszego psa.

Czy istnieją domowe sposoby na pchły u psa?

Domowe metody zwalczania pcheł u psa są możliwe, jednak często, ze względu na silne namnażanie się pasożytów i ich zdolności ukrywania się w trudno dostępnych zakamarkach naszego domu, mało skuteczne.
Środki o stosunkowo niskiej skuteczności, które sprawdzają się jako dobre metody prewencyjne to między innymi:

• Częste wyczesywanie psa grzebieniem, najlepiej metalowym o długich i ciasnych ząbkach, tak by wygarnąć maksymalne ilości wolno chodzących wśród sierści pcheł.
• Częste i dokładne odkurzanie podłóg, zwłaszcza pod meblami,
• Stosowanie szamponu na pchły dla psa, pudru na pchły czy tez specjalnej obroży na pchły dla psa. Należy jednak pamiętać, ze jednorazowa kąpiel nie jest wystarczającą pomocą dla naszego zwierzaka, ponieważ może on zostać ponownie zaatakowany przez kolejne pchły ukrywające się w domu, ogrodzie czy tez sierści innych zwierząt. Możliwe że konieczne będzie kilkukrotne wykąpanie naszego pupila w odstępie kilku dni.
• Wypranie w wysokiej temperaturze lub wodzie z octem wszystkich powierzchni i tkanin, z którymi nasz pies ma styczność – dywany, wykładziny, narzuty, legowisko, ubrania, zasłony… – wszystkie te miejsca mogą stanowić gniazdo z jajami oraz larwami pcheł i stanowią zagrożenie zarówno dla psa jak i dla reszty domowników.
• Zastosowanie uniwersalnych preparatów owadobójczych, jednak takie preparaty na pchły u psa mogą myć nieskuteczne, gdyż zwalczają wyłącznie formy dorosłe

Skuteczne środki na pchły u psa

Oprócz domowych metod dostępnych jest również wiele profesjonalnych sposobów na pozbycie się pcheł u psa, które obejmują takie preparaty jak:

• Proszki owadobójcze – służą do rozsypywania w ciemnych miejscach mieszkania. Są bardzo efektywne i z reguły działają na wszystkie formy rozwojowe pcheł, jednak trzeba uważać by pies, albo dzieci przypadkowo nie zjadły takiej trutki.
• Krople na kleszcze i pchły dla psa typu spot on – podawane w ten sposób leki są zdecydowanie najskuteczniejszymi środkami na pchły dla psa. Ich działanie polega na wchłonięciu się do krwi, która następnie zostaje spożyta prze pchłę czy kleszcza i zabija paskudę zanim złoży jaja.
• W celu odkażenia pomieszczeń z wieloma trudnodostępnymi zakamarkami (np. stare drewniane domy) są stosowane nowoczesne aerozole lub atomizery owadobójcze.

Dlaczego tak ważna jest skuteczna ochrona psa przed pchłami i kleszczami?

Chociaż same z siebie niepozorne i nie zawsze bardzo szkodliwe, stawonogi są często żywicielami pośrednimi lub ostatecznymi wielu groźnych pasożytów i chorób bakteryjnych czy też wirusowych. Choroby roznoszone przez pchły to między innymi:

• Alergiczne pchle zapalenie skóry APZS – które skutkuje często wtórnymi zakażeniami uszkodzonej skóry przez bakterie, które w naturalnych warunkach nie stanowią zagrożenia dla naszego pupila
• Tasiemczyca wywoływana przez tasiemce psie (Dipylidium caninum) – groźna u psów, kotów i ludzi
• Dżuma, tularemia, wąglik, riketsje, dur mysi – wyjątkowo groźne choroby, które obecnie występują jednak bardzo rzadko.
• Wirus białaczki kociej FeLV – co prawda nie jest on groźny dla psów, ale jeśli w naszym domu lub w sąsiedztwie mieszkają też koty, to możemy przenieść na nie nieuleczalną chorobę, prowadzącą do wyniszczenia i śmierci.

Kleszcze odpowiadają  kolei za przenoszenie takich chorób jak bakteryjne (Anaplazmoza, borelioza, riketsjoza), pierwotniacze (babeszjoza, hepatozonoza) i wirusowe (odkleszczowe zapalenie mózgu). Często choroby te w swoim przebiegu przypominają z początku zwykłe przeziębienie, przez co właściciele reagują z opóźnieniem, co kończy się długotrwałym i niełatwym leczeniem.

Jak zapobiegać inwazjom pcheł i kleszczy?

Na szczęście profilaktyka przeciwpasożytnicza jest w weterynarii bardzo dobrze opracowana i z reguły bardzo skuteczna. Opracowanych zostało bardzo dużo preparatów na pchły dla psa, które najczęściej można łączyć ze sobą bez przeszkód, chyba że producent w ulotce zastrzeże inaczej.

• Obroża na pchły i kleszcze dla psa – obroże dla psa przeciw kleszczom są bardzo dobrym zabezpieczeniem, które działa skutecznie przez długi czas, rekompensując spory jednorazowy wydatek na początku sezonu kleszczowego. Koszt obroży w zależności od rozmiaru psa waha się w granicach 80-120 zł i działa z reguły przez 8 miesięcy. Zaletą jest także to, że pasożyt nie musi ukąsić psa, by zginąć. Warto jednak zwracać uwagę na zapach obroży, ponieważ bywają one intensywne i mogą drażnić zarówno psa jak i domowników. U psów ze szczególnie gęstą sierścią skuteczność obroży może być o wiele niższa.
• Krople na kleszcze dla psa typu spot-on – w znacznej większości kleszcz musi ukąsić psa by zginąć, więc ponownie: ryzyko przeniesienia choroby wirusowej pozostaje, chociaż jest ograniczone. Podanie jest o wiele łatwiejsze, wystarczy nakropić jeden punkt na kark psa, i przez kilka dni nie głaskać go w tym miejscu, by środek dobrze się wchłonął. Działa znacznie krócej niż obroża na pchły dla psa, dlatego regularnie trzeba powtarzać aplikacje co około 3 miesiące.
• Tabletki na kleszcze – działają krócej bo około 1 miesiąca na kleszcze, za to nie wszystkie substancje czynne leku rozkładają się w tym samym tempie, co na pchły dla psa działa przez 3 miesiące. Należy przestrzegać regularnego podawania tabletek i uważać by pies ich nie zwymiotował. Kleszcze po ugryzieniu psa obumierają i wysychają zanim zdążą zarazić naszego zwierzaka bakteriami czy pierwotniakami, jednak choroby wirusowe mogą zostać przekazane mimo to.
• Aerozole na pchły i kleszcze – są bardzo skuteczne w leczeniu inwazji pasożytów, jednak aby działały poprawnie, powinny być równomiernie rozpryskiwane na całego psa, co może być żmudne przy długotrwałym stosowaniu.