Przyczyn powstawania zmian przybierających postać guzka na ciele psa jest ogromna ilość. Większość z nich stanowią niegroźne zmiany, ale mimo to nie należy bagatelizować nagłego pojawienia się niepokojącej wyniosłości. Mimo, że drobne zmiany skórne raczej nie kojarzą się z groźnymi chorobami, to niekiedy nawet niegroźnie wyglądająca zmiana może przysporzyć poważnych problemów zdrowotnych. W poniższym artykule znajduje się lista najczęściej występujących przyczyn wystąpienia guzków na ciele psa. Należy jednak pamiętać, że doo postawienia ostatecznej diagnozy niezbędna jest jednak zawsze wizyta u lekarza weterynarii i szczegółowe badania mikroskopowe.

Guzek u psa – diagnostyka

Aby móc z pewnością określić przyczynę powstania guzka na skórze niezbędne jest wykonanie szczegółowego badania zmienionej tkanki. Biorąc pod uwagę stopień zaawansowania choroby, lokalizację zmiany i stan ogólny pacjenta lekarz weterynarii może zalecić odmienne postępowania. Niektóre zmiany nakłuwane są na miejscu w celu odprowadzenia wydzieliny, z niektórych pobierany jest materiał do badania cytologicznego podczas biopsji cienko- lub gruboigłowej, a niekiedy lekarze weterynarii zalecają natychmiastowe usunięcie zmiany z zachowaniem odpowiednich marginesów – w tym przypadku cała zmiana lub jej fragmenty trafiają do badania histopatologicznego. Następnie specjalistyczne laboratoria sporządzają preparaty z przesłanego materiału i sporządzają szczegółowy opis, w którym zawarte jest rozpoznanie. Czas oczekiwania na wyniki takiego badania w zależności od placówki i rodzaju pobranego materiału wynosi nawet do kilku tygodni. Jest to jednak często niezbędny krok do ustalenia dalszego postępowania i określenia rokowania.

Najczęstsze przyczyny powstawania guzków na ciele psa:

Przepuklina pępkowa

U niektórych szczeniąt w wyniku nieprawidłowego zarośnięcia pierścienia pępowinowego na brzuchu, w miejscu przyczepu pępowiny, pojawia się wyniosłość różnej wielkości. Zazwyczaj w przepuklinie pępkowej znajduje się jedynie tkanka tłuszczowa. Zdarzają się jednak przypadki, że w worku przepuklinowym mogą znaleźć się narządy jamy brzusznej, co jest bardzo niebezpiecznym zjawiskiem i może doprowadzić do bardzo poważnych konsekwencji zdrowotnych. Dlatego też podczas pierwszej wizyty w gabinecie weterynaryjnym, szczenię powinno zostać dokładnie przebadane pod kątem obecności przepukliny i jej ewentualnej zawartości. Taki guzek na brzuchu u psa może samoistnie zniknąć w ciągu pierwszych miesięcy życia szczenięcia, jeśli jednak tak by się nie stało to może być on usunięta podczas innego zabiegu chirurgicznego, na przykład kastracji.

Tłuszczak

Jest to jeden z najczęściej występujących łagodnych nowotworów tkanki łącznej u psa. Zmiany te wywodzą się z komórek tkanki tłuszczowej i nie stanowią większego zagrożenia dla zdrowia zwierzęcia. Mogą jednak urastać do znacznych rozmiarów i powodować dyskomfort czy trudności w poruszaniu się – wtedy niezbędne będzie jego chirurgiczne usunięcie. Tłuszczaki przyjmują postać pojedynczych lub mnogich zmian lokalizujących się w tkance podskórnej, mają miękką konsystencję i są łatwo przesuwalne względem otaczających tkanek. Okolice brzucha, szyi i tułowia to najczęściej spotykane miejsca występowania tłuszczaków. Ruchomy guzek pod skórą u psa najczęściej okazuje się być właśnie tłuszczakiem. W badaniu cytologicznym nie zawsze istnieje możliwość odróżnienia tłuszczaka od jego złośliwej formy – tłuszczakomięsaka. Tłuszczakomięsaki to inwazyjne nowotwory, które dają odległe przerzuty do płuc, wątroby, śledziony lub kości. Są one słabo odgraniczone i mają tendencję do naciekania tkanek sąsiadujących. W przypadku takich zmian zalecane jest ich jak najszybsze usunięcie oraz badanie histopatologiczne pobranych podczas zabiegu wycinków w celu postawienia ostatecznego rozpoznania i określenia rokowania.

Ropień

Czyli dobrze odgraniczone zbiorowisko ropy w przestrzeni tkankowej. Najczęściej powstaje u psów na skutek zranienia bądź pogryzienia przez inne zwierzęta. Gdy dojdzie do naruszenia bariery skóry i wprowadzenia bakterii do przestrzeni tkankowej często dochodzi do nagromadzenia ropy i rozwoju ostrego procesu zapalnego ograniczonego miejscowo. Ropień objawia się zaczerwieniem i bolesnością oraz utrudnionym gojeniem rany. Aby skutecznie wyleczyć ropień konieczna może okazać się antybiotykoterapia, stosowanie leków przeciwzapalnych, a nawet płukanie i chirurgiczne opracowanie rany. Należy także w odpowiedni sposób zabezpieczyć ranę uniemożliwiając psu wylizywanie – w zależności od lokalizacji niekiedy wystarczy miejscowy opatrunek, a czasem konieczne będzie zastosowanie kołnierza.

Mastocytoma

To nowotwór powstający w wyniku niekontrolowanego wzrostu komórek tucznych. Mastocytoma może mieć charakter łagodny lub złośliwy, od czego zależy rokowanie w przyszłości. Guzki z komórek tucznych przez lata mogą być nieaktywne i wyglądem przypominać niegroźne tłuszczaki. Dlatego tak ważne jest badanie cytologiczne nawet niegroźnie wyglądających zmian. Najczęściej guzki mastocytomy lokalizują się w okolicy tułowia, ale spotyka się je także na głowie czy kończynach. Charakterystycznym objawem mastocytomy jest zmieniający się wygląd guzka. Może on przybierać postać rozlanych obrzmień i szybko się powiększać, co powinno szczególnie zaniepokoić właściciela. Rekomendowanym leczeniem mastocytomy jest całkowite usunięcie zmiany z marginesem cięcia. Niekiedy jednak z uwagi na rozmiary guza może okazać się to niemożliwe. Wtedy rekomendowane są inne metody postępowania, jak radioterapia lub chemioterapia celowana.

Histiocytoma

To dość często występujący u młodych psów łagodny nowotwór komórek naskórka. Ma on postać pojedynczego, szybko rosnącego, rumieniowego wyniesienia o zwartej konsystencji i średnicy maksymalnie kilku centymetrów. Skóra zmienionej okolicy zazwyczaj zupełnie pozbawiona jest włosów. Większość guzków u psów zanika samoistnie w ciągu trzech miesięcy i nie wymaga żadnego leczenia. Jeśli zmiany nie ulegną samoistnej regresji wskazane jest ich usunięcie chirurgiczne lub krioterapia.

Modzele

Są to nadmiernie pigmentowane i rogowaciejące zmiany płytkowe, które pojawiają się najczęściej u psów ras dużych i olbrzymich. Najczęściej można zaobserwować je na łokciach, okolicy mostka i stawów skokowych kończyn miednicznych. Pojawiają się one na skutek urazów mechanicznych lub ucisku i zazwyczaj nie stanowią poważnego problemu zdrowotnego. Aby pobyć się modzela zazwyczaj zalecane są preparaty nawilżająco-zmiękczające. Niekiedy zdarza się, że modzele mogą ulec wtórnemu zakażeniu bakteryjnemu, a na ich powierzchni pojawią się wtedy owrzodzenia, przetoki i ropny wysięk zapalny. W tym wypadku niezbędne będzie podawanie psu antybiotyków ogólnoustrojowych w połączeniu z leczeniem miejscowym. Do powstawania infekcji na terenie modzela predysponują wrastające włoski, dlatego zaleca się ich regularne usuwanie.

Brodawczak skóry

Najczęściej na głowie, powiekach i stopach psa pojawiają się pojedyncze lub mnogie uszypułowane guzki pozbawione włosów. Są to łagodne zmiany, a przyczyną ich powstawania jest zakażenie wirusem brodawczaka psów. Guzki u psa mogą utrzymywać się na skórze zwierzęcia nawet przez okres jednego roku aż do samoistnego ustąpienia. Rokowanie jest w większości dobre, chociaż zdarzały się przypadki transformacji nowotworowej do raka płaskonabłonkowego u psów z określonym typem brodawczaka. Choroby towarzyszące przebiegające z obniżeniem odporności mogą sprzyjać powstawaniu brodawczaków oraz znacznie opóźniać ich regresję. Zmiany mogą pojawiać się także w jamie ustnej czy na błonie śluzowej narządów płciowych.

Guzy mieszków włosowych

Są to zazwyczaj łagodne nowotwory dość często obserwowane u psów. Najczęściej obserwuje się nabłoniaki włosowe i guzy z macierzy włosa. Zmiany zazwyczaj są pojedyncze i mają postać twardych struktur różnej wielkości pozbawionych włosa. Guzy mogą ulegać owrzodzeniom i wtórnym nadkażeniom. Najczęściej lokalizują się na głowie, ogonie i kończynach.

Guzy gruczołów łojowych

W większości przypadków są to łagodne nowotwory dość często występujące u starszych psów. Zazwyczaj mają one postać pojedynczych zmian o charakterystycznym brodawkowatym lub kalafiorowatym wyglądzie. Osiągają wielkość od kilku milimetrów do nawet kilkunastu centymetrów średnicy. Mogą mieć pigmentowaną, tłustą powierzchnię, która może ulegać owrzodzeniom. Najczęściej spotyka się je na tułowiu, kończynach, głowie oraz powiekach. Do postawienia ostatecznego rozpoznania niezbędne jest wykonanie badania cytologicznego. Zazwyczaj zaleca się jedynie obserwacje guza u psa, a w przypadku zmian dużych rozmiarów o nieestetycznym wyglądzie wskazane jest usunięcie chirurgiczne.

Włókniak

To łagodny nowotwór występujący u psów w starszym wieku. Ma postać pojedynczej, dobrze odgraniczonej zmiany o zwartej konsystencji o średnicy zazwyczaj nie większej niż 5 centymetrów, chociaż zdarza się, że urastają do ogromnych rozmiarów sprawiając zwierzęciu dyskomfort i utrudniając poruszanie się.

Guzek po kleszczu u psa

Niekiedy zdarza się, że w miejscu na skórze, w którym przyczepiony był kleszcz powstaje twarde zgrubienie, tak zwana ziarnina. Jest to naturalna reakcja organizmu na obce antygeny i zazwyczaj ograniczona jest do niewielkiego punktu i zanika samoistnie. Szczególnie często takie guzki tworzą się, gdy podczas usuwania pasożyta jakiś fragment jego ciała pozostanie wczepiony w skórę. Takie miejsce jest szczególnie predysponowane do rozwoju ziarniny, która ma na celu usunięcie ciała obcego. Nie jest to groźny stan, ale może powodować chwilowy dyskomfort i niewielkie swędzenie.

Guzek po szczepieniu u psa

W rzadkich przypadkach może wystąpić miejscowa reakcja alergiczna po wykonanym zastrzyku. Zazwyczaj miejscowy odczyn poszczepienny pojawia się w ciągu kilku tygodni w miejscu wykonania ukłucia. Guzek na szyi u psa lub w innym miejscu szczepienia to niegroźna zmiana, która w większości przypadków zanika samoistnie. U wrażliwszych zwierząt może się jednak zdarzyć, że w miejscu ukłucia może wdać się zakażenie prowadząc do rozwoju stanu zapalnego, a w konsekwencji nawet ropnia. Z tego powodu należy codziennie kontrolować miejsce ukłucia i w razie niepokojących zmian udać się na kontrolę do lekarza weterynarii.