Pojawiający się w naszym otoczeniu pies budzi nie tylko ogromną miłość i przyjaźń, ale sprawia, że zaczynamy się zastanawiać jak dobrze socjalizować młodego psa.  Termin ten określa wszystkie procesy, które prowadzą do tego, ze zwierzę zaczyna oswajać się z nowymi dźwiękami, widokami, zachowaniami ludzi i innych zwierząt oraz doświadczeniami, które przeżywa na co dzień. Działania właścicieli mają prowadzić do całkowitego przyzwyczajenia się psa do wielu sytuacji oraz mają za zadanie nauczyć go pewności siebie w różnych okolicznościach. Ma to ogromny wpływ na wspólne życie oraz daje komfort psychiczny i fizyczny człowiekowi i jego pupilowi. Wiemy już czym jest socjalizacja, jednak teraz musimy zadać sobie pytanie- jak prawidłowo socjalizować psa?

Socjalizacja szczeniaka

Trwa ona kilka tygodni, ale jest niezwykle ważna, ponieważ to, czego pies nauczy się w tym czasie ma wpływ na całe jego życie.  Najważniejsze są cztery zasady tego procesu:

1. Zacznij jak najszybciej- nie zwlekaj z nauką szczeniaka, pamiętaj, ze im szybciej zaczniesz tym praca z przyjacielem będzie łatwiejsza i da Ci wiele satysfakcji!
2. Nie zapominaj, że socjalizacja to PROCES – realizuj go przede wszystkim stopniowo, tak, aby szczeniak nie był zmęczony i sfrustrowany.
3. Nadaj odpowiednie tempo- ważne jest to, że każdy szczeniak rozwija się inaczej i potrzebuje mniej lub więcej czasu. Okres socjalizacji każdego psa jest różny.  Nie zmuszaj go do wyjścia z jego strefy komfortu! Jeżeli widzisz, że pies jest przestraszony to odpuść i spróbuj innym razem.
4. Pozytywnie wzmacniaj każdy proces – rozwój dla szczeniaka jest bardzo ważny ale musi się kojarzyć z przyjemnością (zabawa, jedzenie, pieszczoty). Chodzi o to, aby wzmacniać pożądane zachowania.

Socjalizacja psa krok po kroku powinna być przede wszystkim dobrze przemyślana. Co właściciel powinien pokazać swojemu pupilowi?

1. Dźwięki – dla młodego psa wszelkie dziwne dźwięki są zagrażające i jedyna myśl w jego głowie to „Uciekaj!”. Już  po kilku tygodniach życia warto  zaznajomić szczeniaka z dźwiękami suszarki do włosów, przejeżdżających samochodów, robót drogowych, pociągów, pralek, odkurzacza, telewizji czy wszelkich alarmów, muzyki itp.
2. Miejsca – warto zabierać szczeniaka w miejsca jeszcze mu nieznane. Jeżeli zawsze chodzisz do jednego parku, zmień to! Idź następnym razem w nowe miejsce. W kolejnym tygodniu pokaż szczeniakowi jak wygląda droga wokół domu sąsiada czy wejście do Twojego miejsca pracy. Zabierz psa do windy, klatki schodowej czy na przystanek autobusowy. Pokazuj mu miejsca, w których nie był i rozwijaj w nim ciekawość.
3. Ludzie – jeżeli Twój pies widzi ciągle tylko Ciebie albo najbliższą Ci osobę, możesz być pewna/pewny, że w przyszłości będzie odczuwał strach do ludzi. Nie pozwól na to! Zabierz psa ze sobą do pracy, zaproś znajomych do swojego domu. Niech pies wie, że ludzie z którymi się spotykasz nie są dla niego zagrożeniem.
4. Powierzchnie – pokaż swojemu pupilowi, że oprócz drewna w Twoim domu istnieją jeszcze inne tekstury. Postaw go na trawie, kostce brukowej czy piasku. Niech poczuje na łapkach inną powierzchnię i stwierdzi, że coś nowego nie stanowi dla niego zagrożenia.
5. Pogoda – nie ważne czy pada deszcz czy śnieg; wieje czy jest słonecznie- zabieraj psa na spacer! Niech poczuje na sobie krople deszczu albo ciepło słońca. Tylko w ten sposób doświadczy spokoju związanego z różnymi warunkami atmosferycznymi.

Plan socjalizacji szczeniaka

Znamy już podstawowe zasady związane z tym procesem. W takim razie możemy sobie zadać pytanie – jak socjalizować szczeniaka? Przedstawiamy oś czasu, która będzie pomocna podczas tego procesu. Możesz sobie na niej odhaczać punkty i oceniać, co już opanowaliście wspólnie, a nad czym jeszcze warto popracować.

1 dzień po urodzeniu- 2 miesiąc życia – porozmawiaj z hodowcą i zadaj kilka pytań:

• W jakich warunkach szczeniak mieszkał z hodowcą?
• Jaki jest temperament matki oraz rodzeństwa?
• W jaki sposób hodowca opiekował się całym miotem? Czy były jakieś rytuały z tym związane np. codzienne pieszczoty o godzinie 17?
• Czy miot miał kontakt z innymi ludźmi czy tylko z hodowcą?
• Czy w hodowli lub na jej terenie były inne zwierzęta?
• Sprawdź czy szczenięta zostały zaszczepione i odrobaczone przez hodowcę

2 miesiąc życia- 3 miesiąc życia– zacznij proces socjalizacji w momencie, gdy szczeniak dotrze do nowego domu. Pamiętaj jednak, że ma być to stopniowe i edukacyjne. Jeżeli Twój pies nie został jeszcze w pełni zaszczepiony to należy pozwolić mu na kontakt tylko ze znanymi Ci ludźmi oraz z innymi psami, które na pewno regularnie są szczepione i odrobaczane.

• Przyzwyczajaj szczeniaka do chodzenia na smyczy- nawet w domu możesz założyć mu obrożę i smycz i chodzić z nim po mieszkaniu 10-15 minut dziennie, do momentu aż zwierzę przestanie się nią interesować i stanie się ona dla niego normalna.
• Od początku ustalaj zasady – jeżeli wiesz, że np. Twój pies nie będzie mógł spać z Tobą w łóżku- nie pozwalaj mu na to. Gdy wskoczy, odkładaj go na podłogę za każdym razem, mówiąc mu, że nie wolno tak robić.
• Ostrożnie zacznij poznawać szczeniaka ze znanymi Ci psami – na początek wybierz te towarzyskie, które chętnie poznają inne zwierzęta. Socjalizacja psa z innymi psami jest bardzo ważna!
• Przyzwyczajaj psa do dźwięków ulicy – na początku otwieraj okno w domu na 5 minut i z dnia na dzień wydłużaj ten czas, aż wyprowadzisz psa na ulicę i zetknie się on z tym hałasem „na żywo”
• Pozwól szczenięciu na poznawanie miejsca w którym mieszka w pełni – niech wchodzi do każdego pomieszczenia, wącha i dotyka różnych przedmiotów.

3 miesiąc życia- 4 miesiąc życia– jeżeli Twój szczeniak jest już po wszystkich szczepieniach, to jest to odpowiedni moment, aby zabrać go na dalsze spacery i pozwolić mu na kontakt z innymi psami. Jest to bardzo ważny etap nauki, dlatego dużo czasu spędzonego razem i wysiłku zaowocuje w przyszłości. Socjalizacja szczeniaka z innymi psami jest teraz priorytetem.

• Wychodź ze zwierzęciem do różnych parków, lasów, deptaków, a nawet wokół różnych bloków czy domów, po to, aby szczeniak poznawał coraz więcej nowych ludzi i psów.
• Daj szczeniakowi poznać okolicę, w której mieszka.
• Spotykaj się z przyjaciółmi, którzy też mają psy, aby te mogły spędzać ze sobą jak najwięcej czasu.
• Zabieraj szczeniaka na regularne spacery na smyczy.
• Naucz psa podstawowych komend werbalnych i niewerbalnych – pamiętaj, aby nagradzać psa za dobrze wykonaną pracę.
• Zabieraj szczenię w ruchliwe i głośne miejsca publiczne – oczywiście wszystko z umiarem! Chodzi o to, żeby zwierzę nie wpadało w panikę, widząc więcej ludzi lub samochody. Pamiętaj, aby zadbać o jego bezpieczeństwo. Zawsze trzymaj go na smyczy i wycofaj się, gdy czujesz, że zwierzę czuje zagrożenie.
• Korzystaj z psem z autobusów, pociągów, jeżeli możesz to zabieraj go do kawiarni, restauracji itp.

Jak socjalizować psa z innymi psami?

Podstawową zasadą jest to, że spotkanie psów musi się odbywać na neutralnym gruncie np. w parku. Należy pamiętać, że pies jest zwierzęciem terytorialnym dlatego nie spodoba mu się obcy pies w jego własnym domu. Idealnym miejscem będzie takie, w którym psy swoją energię będą mogły przekierować na inne czynności np. węszenie traw. Idealnie, jeżeli na początku pies, z którym spotka się nasz przyjaciel będzie towarzyski i przyjazny. To zdecydowanie ułatwi sprawę i wzbudzi w naszym psie poczucie, że może zaufać nam, bo nie przedstawiamy go agresywnemu psu oraz swojemu nowemu psiemu koledze, gdyż nie jest on nim zainteresowany w sposób negatywny. Najlepszym sposobem są ”spacery równoległe”. W takiej formie zapoznania pies od razu oswaja się z obecnością innego czworonoga oraz za pomocą węchu i obserwacji zbiera informacje na temat osobnika. Podczas spaceru równoległego dwie osoby idą obok siebie, prowadząc psy na smyczy. Pies powinien iść swobodnie i eksplorować teren wokół niego, węsząc i interesując się innymi zapachami. Dobrze, jeżeli pierwszy spacer trwa kilkanaście minut. Skróć ten czas, jeżeli Twój pies czuje się spięty i zagrożony.  Nie wywieraj na zwierzaku niepotrzebnej presji! Jednak jeżeli widzisz, że zwierzęta się polubiły, możesz pozwolić na ich kontakt bezpośredni, ale tylko na chwilę. Później idź dalej obok swojego towarzysza, a psy niech nadal będą odgraniczone Wami. Pamiętaj, że socjalizacja dorosłego psa jest również bardzo istotna, jeżeli w jego szczenięcym okresie życia proces ten został zaniedbany.

Jak stworzyć więź z psem ze schroniska?

Częste problemy socjalizacyjne występują u psów ze schroniska. Brak kontaktu z ludźmi, poczucie zagrożenia i porzucenia są przyczyną  tzw. lęku separacyjnego,  który może objawiać się agresją w stosunku do innych czworonogów, w celu „obrony” swojego nowego właściciela oraz niechęci do zostawania samemu. Socjalizacja psa ze schroniska jest procesem trudnym ale efektywnym, jeżeli ktoś się w to zaangażuje.  Po przybyciu do nowego domu należy dać psu czas na zapoznanie się z nowym otoczeniem oraz jego lokatorami. Pokaż mu jego miejsce np. posłanie oraz miski. Na samym początku poczęstuj psa tylko wodą. Nie karm go, bo jest on zbyt zestresowany, więc może skończyć się to wymiotami lub biegunką. Na początku zminimalizuj liczbę osób, przez jakiś czas nie zapraszaj gości, dzieci itp. – ważne, aby nie zwiększać stresu psa. Przyzwyczajaj psa do swojej obecności, poświęcaj mu dużo czasu. Nie zmuszaj psa do czułości, bo może on poczuć się osaczony, czego skutkiem będzie agresja. Zwierzę ze schroniska jest zagubione, dlatego nie karć go za jego przewinienia. Bądź dla niego wyjątkowo łaskawy na początku Waszej wspólnej drogi. Pamiętaj, że jeden niewłaściwy ruch może zepsuć całą pracę włożoną w socjalizację, ponieważ pies mógł być po ciężkich doświadczeniach ze swoim poprzednim właścicielem. Wzbudzaj w nim na co dzień zaufanie i pokaż mu, że go nie skrzywdzisz. Nieufność i lęk to domena psów ze schroniska, dlatego zapewnij swojemu przyjacielowi komfort i bezpieczeństwo. Oto kilka ważnych zasad:

• Trzymaj psa na smyczy, przynajmniej dopóki nie przepracujecie jego przeszłości.
• Powalaj tylko na pojedyncze kontakty z poszczególnymi psami- większa ich ilość w jednym momencie może spowodować strach i objawi się agresją.
• Okazuj psu czułość, jeżeli widzisz, że tego potrzebuje – jednak pamiętaj o zdrowym rozsądku, ponieważ okazywanie nadmiernego zainteresowania może sprawić, że pies uzna nas za „słabego członka stada”, a siebie za kogoś najważniejszego w rodzinie, co rodzi ogromne problemy w późniejszym wspólnym życiu.
• Spaceruj dużo z psem i wymyślaj interaktywne ćwiczenia – zainteresuj czymś psa, niech swoją energię wykorzysta maksymalnie na spacerach i podczas wspólnej zabawy.
• Trenuj posłuszeństwo – naucz psa podstawowych komend i nagradzaj go za to.
• Obserwuj swojego psa – pomóż mu, gdy czuje niepokój lub lęk, zabierając go z zagrażającego mu miejsca.
• Zostawiaj psa samego w domu w miejscach, których zniszczenie nie przyniesie większych szkód – na początku pies ze schroniska może w taki sposób pokazywać swój lęk.
• Nigdy nie zostawiaj psa samego z małymi dziećmi.
• Ignoruj psa na kilka minut przed wyjściem z domu.  Unikaj dotykania, mówienia do niego czy karcenia. Dzięki temu, zwierzę wie, że opiekun poświęca mu uwagę tylko wtedy kiedy sam o tym zadecyduje.

Socjalizacja psa z kotem

Najważniejsze w tym procesie jest to, aby wykonywać poszczególne etapy małymi krokami. Rozłóż sobie to na kilka dni, poszczególne etapy, podejdź do tego ze spokojem i opanowaniem.

1 etap – zapoznaj czworonogi ze swoimi zapachami. Oddziel zwierzęta np. kota zamknij w jednym pokoju i powoli wprowadzaj psa na smyczy do drzwi. Pozwól, żeby pies obwąchał powierzchnię, pokaż mu drapak kota, jego zabawki. Następnie wyprowadź psa z domu i pozwól wyjść kotu – niech on również zapozna się z nowym zapachem psa. Możesz w jakimś miejscu w domu położyć koc psa, aby kot cały czas go czuł. Weź zabawkę kota i pokaż psu, aby on również przyzwyczaił się do tego zapachu.

2 etap – dopiero po kilku dniach oswajania możesz zapoznać ze sobą zwierzęta. Należy pamiętać, że odpowiedni moment to taki, w którym czworonogi nie zwracają już uwagi na swoje rzeczy np. koce, podkłady, drapak, zabawka itp. Włóż kota do transportera, a psu załóż kaganiec – niech ich pierwsze spotkanie będzie ograniczone i bezpieczne (nie zakładaj psu kagańca jeżeli nie jest on do niego przyzwyczajony i wywołuje to w nim agresje i stres!). Psa trzymaj na smyczy. Mów do psa spokojnym głosem, kategorycznie unikaj zdań typu „szukaj kota!”, bo to wywoła w nim instynkt łowiecki. Zainteresuj psa smakołykami albo zabawką, Najlepiej, żeby jedna osoba wyciągnęła kota z transportera, a druga nadal skupiała uwagę na psie poprzez np. rzucanie smakołyków. Jeżeli pies jest nadal silnie zainteresowany kotem, to wyprowadź go i spróbuj za jakiś czas. Takie oswajanie może trwać nawet kilka tygodni. Jeżeli jednak już po kilku dniach widzisz, że zwierzęta zachowują się w stosunku do siebie normalnie to pozwalaj im na coraz więcej. Możesz postawić kota na podłodze, luzować smycz psa jeżeli on nie chce gonić kota oraz w końcu pozwolić im się do siebie zbliżyć. Pamiętaj jednak, że najważniejsze jest bezpieczeństwo i rozwaga!