Zabawy węchowe to jedna z lepszych form aktywności umysłowej, którą można zapewnić swojemu psu! Można je wykorzystać zarówno do zabawy w domu, jak i do urozmaicenia codziennych spacerów. Zabawy węchowe dla psów polegają na poszukiwaniu schowanych przez właściciela ulubionych przysmaków lub zabawek. Dzięki temu pies angażuje się w zabawę zarówno fizycznie jak i psychicznie, co znacznie poprawia jego zdolność koncentracji i zacieśnia więź z właścicielem.

Specyfika psiego węchu

Ten typ zabawy jest dla psa szczególnie ekscytujący, ponieważ polega na wykorzystaniu jego najlepiej rozwiniętego zmysłu – węchu. Węch psa a człowieka znacznie różnią się od siebie, głównie za sprawą obecności specjalnego narządu lemieszowo-nosowego, odpowiedzialnego za odbieranie wrażeń zapachowych u psa. Dzięki temu pies jest w stanie wyczuć interesujący go zapach na znaczną odległość. Człowiek nie posiada tego narządu, co znacznie upośledza naszą zdolność percepcji. Dodatkowo powierzchnia nabłonka węchowego u psa ma powierzchnię około 130 cm², w porównaniu do 3 cm² u człowieka. W odbieraniu wrażeń zapachowych bierze udział także skomplikowany system szczelin i bruzd jamy nosowej psa, które znacznie zwiększają powierzchnię receptorów węchowych. Psi nos sam w sobie także jest specjalnie przystosowany do odbierania zapachów – stale wilgotna kufa pokryta jest specjalną wydzieliną, która ma za zadanie rozpuszczać związki chemiczne znajdujące się w powietrzu. Skutkiem czego pies może łatwiej rozpoznawać poszczególne zapachy z otoczenia. Dzięki tym wszystkim cechom psi węch jest nawet 40 razy silniejszy od węchu człowieka!

Zabawki węchowe DIY

Zabawki węchowe dla psów to świetny pomysł na urozmaicenie codziennej zabawy. Można skorzystać z gotowych produktów, a także spróbować wykonać zabawki węchowe dla psa DIY – własnoręcznie. Są one proste do wykonania samodzielnie w domu, a koszt wykonanej w ten sposób zabawki jest minimalny. Zabawki węchowe to świetna metoda, żeby dodatkowo zmęczyć swojemu pupila zarówno psychicznie jak i fizycznie. Zabawa z użyciem węchu bardzo pozytywnie wpływa na relację opiekuna i psa, a także znacznie rozwija inteligencję pupila. Skutkiem czego pies rozwija swoją pewność siebie, co zdecydowanie może wpłynąć zbawiennie na ewentualne behawioralne problemy psa. Przykłady zabawek węchowych, które można wykonać samodzielnie w domu:

Zabawka dla psa z rolek po papierze – jeśli dotychczas wyrzucałeś zużyte rolki papieru toaletowego – od dzisiaj się to zmieni! Zużyte rolki można wykorzystać na kilka różnych sposobów, aby dostarczyć psu węchowych wrażeń. Kilka sposobów na wykorzystanie zużytych rolek po papierze:

1. Krawędzie rolki potnij w paski, a do środka schowaj ulubione przysmaki.
2. Wytnij w rolce kilka otworów, przez które wypadać będą smakołyki. Zamknij ją z obydwu stron i pozwól psu toczyć rolkę, aby wypadały z niej smakołyki.
3. Na środku cienkiego kocyka średniej wielkości ułóż smaczki. Następnie kocyk należy zwinąć w rulon i przełożyć go przez kilka rolek papieru. Znacznie utrudni to wyszukiwanie smakołyków!

Zabawka z pojemnika po jajkach – zużyty papierowy pojemnik na jajka wypełnij ulubionymi przysmakami, a następnie zakryj smaczki za pomocą zwiniętych w kulki rolek papieru. Jest to jedna z prostszych i szybszych zabawek jaką można wykonać na poczekaniu. Ważne, żeby podczas zabawy kontrolować, czy pies nie rozrywa kartonu lub kartek, które mógłby połknąć i które mogłyby stać się przyczyną niedrożności.

Zabawa z użyciem plastikowych kubeczków – chowamy przysmak pod jednym z przygotowanych kubeczków i zachęcamy psa do poszukiwania! Jak uda mu się znaleźć właściwy kubek nagradzamy go znalezionym smaczkiem. Dla niektórych psów zabawa może z początku wydawać się trudna i niezrozumiała, dlatego można najpierw spróbować chować przysmak z dłoni. Po rzuceniu komendy „znajdź” zadaniem psa będzie wskazanie dłoni, w której ukryty został przysmak.

Mata węchowa – mata węchowa to dobre narządzie służące do wyciszenia psa w momentach silnego pobudzenia i niejednokrotnie zalecana jest przez behawiorystów jako element treningu psów nadmiernie reaktywnych. Podczas zabawy z taką matą ważne jest przestrzeganie kilku prostych zasad. Pies pod żadnym pozorem nie powinien gryźć maty, ponieważ może odgryźć i połknąć kawałek materiału, co może mieć bardzo groźne dla jego zdrowia konsekwencje. Mata węchowa powinna być także regularnie prana czyszczona z resztek jedzenia, aby nie rozwijały się na niej groźne drobnoustroje. Jak samemu przygotować profesjonalną matę węchową w domu?

1. Przygotuj gumową wycieraczkę ażurową preferowanej wielkości, która służyła będzie jako podstawa maty.
2. Nieużywany koc z polaru potnij na paski równej wielkości. Długość pasków powinna być dostosowana do wielkości psa, np. dla psów małych rasy wystarczą paski 4×8 cm, dla średnich 5x10cm, a dla ras olbrzymich 8×15.
3. Gotowe paski materiału przywiąż do wycieraczki, aby w każdym jej otworze był przynajmniej jeden supeł. Paski powinny być solidnie zamocowane, aby uniemożliwić psu rozwiązanie ich podczas zabawy.
4. Zabawę zacznij od ukrywania smaczków w widocznym dla psa miejscu i w razie potrzeby pomóż psu odnaleźć nagrodę. Dzięki temu pupil szybko zrozumie na czym polega zabawa i będzie szukał smaczków samodzielnie.

• Kocyk jako najprostsza mata węchowa – średniej wielkości koc poskładaj nieregularnie tworząc dużo zagłębień, w których ukryjesz smakołyki.

Gdy już nauczysz psa komendy „szukaj” odnoszącej się do poszukiwania smakołyków podczas zabawy węchowej, możesz zacząć ukrywać smaczki w różnych miejscach w całym domu, np. pod dywanem, za kanapą czy w nieużywanej doniczce – wszystko zależy od ciebie!

Komercyjne zabawki węchowe

Zabawki węchowe nie zawsze trzeba wykonywać samodzielnie. Jak nie czujesz się na siłach, aby samemu przygotować zabawkę DIY, zawsze możesz skorzystać z oferty sklepów oferujących zabawki w różnych kształtach i rozmiarach. Przykłady zabawek do kupienia w sklepie:

• Kong – to zabawka wykonana zazwyczaj z trwałego kauczuku, w której właściciel ukrywa smaczki dla swojego psa. Zabawka ta doskonale wyzwala u psa instynkt łowiecki, a wydobywanie intensywnie pachnącej zawartości to dla psa ogromna atrakcja. Konga można wypełnić także mokrą karmą, a następnie schować go na 30-60 min do zamrażarki. Dzięki temu pies będzie powoli wylizywał karmę, co zadziała na niego uspokajająco i relaksująco. Cena zakupu średniej wielkości konga to około 40-50 zł.
• Edukacyjne zabawki interaktywne z różnymi przekładniami i schowkami to świetna zabawa rozwijająca inteligencję twojego psa. Dostępne na rynku zabawki mają różny stopień trudności, więc bez problemu dobierzesz odpowiednią dla swojego psa. Zabawki tego typu wykonane są z plastiku i posiadają różne wystające elementy, które potencjalnie mogą zostać odgryzione przez psa – dlatego zawsze należy kontrolować zabawę swojego pupila z tego typu zabawkami węchowymi. Cena zakupu takiej zabawki wynosi od 40 do nawet 200 zł, w zależności od rozmiaru i stopnia trudności.
• Mata węchowa – wykonana z wysokiej jakości skrawków materiału zszytych ze sobą w taki sposób, żeby łatwo można było w nich ukryć drobne przysmaki. Koszt zakupu maty węchowej średniej wielkości wynosi około 100 – 150 złotych.

Nosework

Ćwiczenia węchowe dla psa to wstęp do bardziej skomplikowanej formy aktywności, jaką jest nosework. Nosework to stosunkowo nowy sport kynologiczny polegający na szukaniu przez psa konkretnych zapachów. Aktywność ta wywodzi się od psów pracujących w służbach specjalnych, które mają za zadanie tropić nielegalne substancje lub ładunki wybuchowe. Nosework opiera się w zasadzie na tym samym – pies wyczuwa cząsteczki zapachowe, a następnie odnajduje źródło danego zapachu.

Do rozpoczęcia treningu nosework niezbędne będą poniższe przedmioty:

• Źródło zapachu, z którym pies nie spotyka się na co dzień, np. olejek eteryczny o zapachy goździka, pomarańczy czy cynamonu.
• Pojemnik, w którym schowasz źródło zapachu. Może to być zwykły plastikowy pojemnik z przykrywką, a także stary koc, koszulka czy jeszcze inny schowek!
• Smaczki, którymi nagradzać będziesz psa za każde dobrze wykonane zadanie.

Aby nauczyć psa wyszukiwania konkretnych zapachów, należy zacząć od lekko zmodyfikowanej zabawy opisanej już wcześniej. W jednej dłoni chowamy smakołyk, a w drugiej źródło zapachu. Zadaniem psa jest zainteresowanie się nieznanym zapachem i dopiero gdy zbliży nos do ręki z aromatem powinien zostać nagrodzony. Podczas tej zabawy pies powinien zrozumieć, że nagradzany jest smakołykiem, gdy uda mu się zlokalizować źródło zapachu.

Tropienie zapachów to wrodzony instynkt każdego psa. Niezależnie od formy zabawy węchowej na jaką się zdecydujesz, każda z nich będzie miała pozytywny wpływ na koncentrację i wyciszenie twojego pupila. Zabawy węchowe dla psa w domu są szczególnie polecane zarówno dla młodych szczeniąt, które spożytkują nadmiar energii na tropienie i węszenie, a także dla starszych psich seniorów, którzy nie mają siły na dłuższe spacery i potrzebują dodatkowej stymulacji poprzez ćwiczenia węchowe.